Achtzig/ Reiner Kunze

Bloemlezing van zijn poëzie n.a.v. de tachtigste verjaardag van de auteur. Drietalige bundel met vertalingen door Annmarie Sauer (Engels) en Job Degenaar (Nederlands).

De uit Oost-Duitsland afkomstige mijnwerkerszoon Reiner Kunze (Oelsnitz, Ertsgebergte 1933) maakte vooral in de jaren zeventig en tachtig furore met zijn korte teksten en gedichten. Hij ontving talrijke literaire prijzen voor zijn poëzie, proza en essays. Hij studeerde journalistiek en wijsbegeerte. In verzamelingen als Sensible Wege, Zimmerlautstärke en Die Wunderbaren Jahre, in West-Duitsland gepubliceerd toen zijn land viel onder het DDR-regime, bekritiseerde hij fel het communistische eenpartijsysteem en de gevolgen daarvan in de maatschappij. Voor en na de val van de Berlijnse Muur (1989) was er echter ook een andere dichter, een die los van de politieke alledaagsheid stond en, door de jaren en politieke veranderingen heen, zijn eigen weg is blijven volgen, een dichter-pur-sang. Het is vooral deze kant van zijn dichterschap, die in deze bloemlezing aan bod komt. Zijn kleine, lichtvoetige gedichten ogen onopvallend, maar zijn uitzonderlijk bespiegelend, beeldend en klankrijk. Het zijn gedichten die je bijblijven door hun eenvoudige wijsheden, vol subtiele finesses en nuances. Deze kleine keuze in drie talen (Duits-Nederlands-Engels) is een eerbetoon aan de dichter die tachtig jaar werd en een verrijkend geschenk voor wie niet eerder kennis maakte met diens werk.

 

 

BENNIE HUISMAN in De Moanne 

 

Job Degenaar besoarge begjin 2014 by útjouwerij Liverse in lytse blomlêzing út it wurk fan dizze Dútse dichter, berne yn 1933 yn it Ertzgebirge as soan fan in Bergarbeiter. Yn ‘e jierren nei de oarloch it befoarrjochte ferrin foar in jonge ‘mei in fin mear’: studearje oan de universiteit yn Leipzig, dêr ek wurkje kinne en de ûntjouwing as skriuwer. Dy’t al gau yn konflikt rekket mei de Eastdútske kommunistyske machthawwers, omt er gjin blêd foar de mûle nimt.

As yn 1976 yn West-Dútslân syn krityske ferhalen- en gedichtenbondel Die wunderbaren Jahre útkomt, wurdt er út ‘e Eastdútse skriuwersbûn set en komt it ta in ûnfreiwillige Ausbürgerung. Mar ek yn it frije Westen bliuwt er dwers en kritysk. Tsjin de politisarring fan it Westdútske skriuwersbûn en – resintlik – tsjin de nije Rechtschreibung (stavering). In oare kant fan syn skriuwerskip is dy fan oersetter fan benammen Tsjechyske literatuur.

Foar dizze bondel hat dichter en gearstaller Job Degenaar lykwols keazen foar de dichter pur-sang, dy’t troch alle politike strideraasje hinne in tige eigen lûd hearre lit. Koarte, ‘wize’ gedichten mei in lichte ynslach, byldryk en bespegeljend. Lykas it folgjende fers mei dy ferassende interferinsje tusken ‘bûten’ en ‘binnen’:

 

Schrijftafel aan het raam, en het sneeuwt

Vogels kijken langer of alles veilig is
als ze voedsel oppikken

 

En opnieuw blijf ik
roerloos zitten

 

Uw kritiek dat ik tijd verspil
wijs ik af

 

Om me heen hoopt zich stilte op,
grond voor het gedicht

 

In het voorjaar zullen we
verzen hebben en vogels

 

 

Yn dizze moai útjûne bondel net inkeld oersettings yn it Nederlâns fan Job Degenaar, mar ek yn it Ingels, fan Annmarie Sauer.

2014

uitgeverij Liverse